Provinciaal Actieplan fijn stof
22 Mei 2014
"Vlaanderen stikt in het fijn stof" een krantenkop van enkele maanden geleden. "We leven in één van de meest vervuilde regio's in West-Europa", een krantenkop van enkele dagen geleden?. is een vorm van luchtvervuiling. Tot fijn stof worden in de lucht zwevende deeltjes kleiner dan 10 micrometer gerekend. Het bestaat uit deeltjes van verschillende grootte, herkomst en chemische samenstelling. Uit epidemiologische en toxicologische gegevens blijkt dat fijn stof bij inademing schadelijk is voor de gezondheid. In België sterven enkele duizenden mensen enige dagen tot maanden eerder door blootstelling aan fijn stof. De levensverwachting vermindert met 13 maanden door fijn stof en luchtvervuiling. Bovendien is de morbiditeit door (chronische) blootstelling hoog. Bij mensen met luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten verergert chronische blootstelling aan fijn stof hun symptomen en het belemmert de ontwikkeling van de longen bij kinderen. Kanker, diabetes en hartinfarcten worden ook gelinkt aan fijn stof. Fijn stof wordt veroorzaakt door de industrie, het verkeer, de landbouw en de huishoudens. De normen voor fijn stof worden in Europa op veel plaatsen overschreden, vooral langs drukke wegen, in de buurt van industrie. Fijn stofVolgens de Europese normgeving mag de norm van 50 microgram per m3 max. 35 keer per jaar overschreden worden. In Oost- Vlaanderen zien we dat meerdere gemeenten of steden dit aantal overschrijden: de Gentse Kanaalzone met Zelzate, Evergem, Sint-Kruiswinkel, in de buurt van de Antwerpse haven: Kallo, Beveren?Eigenlijk zijn de overschrijdingen niet belangrijk, alle wetenschappers zijn het erover eens dat er teveel fijn stof is.De problematiek van fijn stof stopt niet aan de provinciale grenzen, een deel komt ook van buiten onze provincie, vanuit het buitenland zelfs. Maar we kunnen niet alles afwimpelen op hogere of andere beleidsniveaus, we kunnen "ook" op provinciaal niveau onze verantwoordelijkheid nemen. We kunnen het initiatief nemen om een "provinciaal actieplan voor fijn stof" op te stellen.Concreet kunnen we zeker een aantal acties aankaarten: 1.Bosaanplantingen.Uit een mondelinge vraag van mij bleek dat er weinig of geen bossen zijn bij gekomen in Oost-Vlaanderen," er wordt werk van gemaakt" antwoordde de deputatie. Kan de deputatie niet zorgen om hier versneld werk van te maken. Kunnen we als provincie niet voor meer bomen zorgen? Bossen zijn groene longen. Een uitspraak van de Gentse professor Chris Verheyen. Het is belangrijk om gemeenten aan te moedigen om groene buffers aan te leggen naast drukke verkeersassen. Onderzoeksinstituut Alterra uit Wageningen stelt dat een goed aangelegde groenbuffer voor een reductie van 10 % van het uitgestoten fijn stof kan leiden. Moeten we niet pleiten voor de uitbreiding van het bosareaal met X aantal % met de focus op gevoelige plaatsen zoals verkeersaders? 2.Verkeer.Het gebruik van milieuvriendelijke verplaatsingen aanmoedigen. Positief is dat de provincie subsidies geeft voor het aanleggen van fietspaden en via een fietsvergoeding stimuleert men het gebruik van de fiets voor het personeel. Maar nog teveel wordt de fiets gebruikt als recreatiemodel: "we gaan een fietstocht maken" en niet als vervoermiddel. De provincie kan hierop meer concreet werken.Daarnaast riskeer je als dagelijks fietser nog steeds je leven en rij je vaak op slecht liggende fietspaden. De provincie kan meer inzetten op sensibilisering van automobilisten om het veiliger en aangenamer te maken voor fietsers, waardoor er ook meer gebruikers volgen. Daarnaast is er ook nog de uitbreiding van ons milieuvriendelijk wagenpark. 3.Vergunnigenbeleid.Als provincie kunnen we doelgericht de milieuvergunningen opvolgen. Houden we enkel rekening met economische motieven of ook met gezondheid en levenskwaliteit. Een positief advies bij een milieuvergunning brengt vaak een extra verkeerslast met zich mee, dus ook een extra uitstoot van fijn stof.Houden we voldoende rekening met de leef kwaliteit bij het verlenen van vergunningen voor landbouwbedrijven. Blijven we de ene na de andere varkens- of vee stal bouwen of kunnen we voor bepaalde streken waar een zekere dichtheid van stallen overschreden wordt een stop invoeren? Naast verkeer, verwarming en industrie is landbouw in onze provincie een grote veroorzaker van fijn stof.Om de gebouwen beter in het landschap te integreren dient men rond de inrichting beplanting te voorzien, passend bij een goede bedrijfsvoering, weliswaar verspreid zodanig dat de gebouwen opgaan in het landschap. Om een goede landschapsintegratie te garanderen en omwille van de ecologische meerwaarde dient gekozen te worden voor streekeigen plantenmateriaal. Een combinatie van verschillende soorten is belangrijk om een natuurlijke en waardevolle begroeiing te laten ontwikkelen. Bij de aanplanting dient minstens voldaan te worden aan de voorwaarden m.b.t. het groenscherm zoals bepaald in de stedenbouwkundige vergunning en dient tevens rekening gehouden te worden met de wettelijke afstand t.o.v. de perceelgrens volgens het Veldwetboek. 4.Meten is weten: sensibiliseringDe gegevens over fijn stof zijn gekend. We kunnen deze als provincie bekendmaken op onze website. Onze bewoners informeren door bv op verschillende plaatsen een fijn stof barometer op te hangen die de inwoners informeert. In nabijheid van scholen, ziekenhuizen of dichte woonkernen, dit met de bedoeling te sensibiliseren. Misschien kunnen we naar Nederlands model een provinciale meetcampagne opstarten. Natuurlijk kunnen we een aantal acties, die we als provincie nu al doen, implementeren in het actieplan: vorming van personeel om energiezuinig te rijden, het project Solabio, verbijsterende bijen, groepsaankoop van plantgoed, het landschapsbedrijfsplan, gestroomlijnd landschap?.En we kunnen dit actieplan ook aftoetsen met ons plan om tegen 2015 een klimaat neutrale provincie te worden. Ik wens vandaag niet te stemmen over de concrete invulling en uitwerking van het plan. Dat vraagt meer voorbereiding en is het werk van experten. Maar ik stel voor om hier vandaag te stemmen over het principe van een provinciaal actieplan fijn stof en luchtverontreiniging en als volgt: 'De provincie stelt een 'provinciaal plan fijn stof en luchtverontreiniging' op waarin een reeks maatregelen worden opgenomen om op provinciaal niveau de concentraties fijn stof en de luchtvervuiling te doen dalen.' Riet GillisProvincieraadslid Groen, 21.05.2014 De meerderheid stemde tegen, NVA en VB onthielden zich.